Việc một chú chó mang thai có thể mang lại niềm vui cho cả gia đình, nhưng đi kèm đó là trách nhiệm chăm sóc lớn hơn bạn nghĩ. Dù có vẻ như chó mẹ sẽ làm tất cả mọi việc, nhưng nếu không được hỗ trợ đúng cách, các biến chứng thai kỳ có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của cả mẹ và đàn con. Bài viết dưới đây Thú Y Quận 8 sẽ cung cấp hướng dẫn chi tiết, đầy đủ và thực tế nhất về cách chăm sóc chó mang thai – bao gồm chế độ ăn, vận động, phòng bệnh, tẩy ký sinh trùng, cũng như chuẩn bị cho ngày sinh.
Lưu ý ban đầu: Có nên để chó sinh sản?
Nếu bạn không có ý định nuôi hoặc tìm nhà mới cho các chó con, hãy cân nhắc triệt sản hoặc can thiệp y tế phù hợp ngay từ sớm. Rất nhiều nơi trú ẩn phải tiêu hủy hàng trăm chó con mỗi ngày vì không có người nhận nuôi. Việc triệt sản trong thai kỳ vẫn có thể thực hiện được trong một số giai đoạn và nên được cân nhắc nếu việc mang thai là không mong muốn.
Nếu đã quyết định để chó sinh con, bạn cần chuẩn bị tinh thần và kiến thức cần thiết để đồng hành cùng chó mẹ trong suốt thai kỳ kéo dài trung bình khoảng 63 ngày.
Chế độ ăn trong suốt thai kỳ
Khi chó mang thai, nhu cầu năng lượng của cơ thể sẽ tăng lên theo từng giai đoạn. Tuy nhiên, việc cho ăn quá nhiều hoặc bổ sung sai cách có thể gây hại nhiều hơn là lợi. Bạn nên bắt đầu cho chó mẹ ăn thức ăn dành riêng cho chó con hoặc loại thực phẩm cao năng lượng (performance diet) ngay từ đầu thai kỳ. Điều này giúp đảm bảo đầy đủ dưỡng chất cần thiết cho sự phát triển của thai nhi mà vẫn giữ cơ thể mẹ ở trạng thái ổn định.
Khoảng tuần thứ ba của thai kỳ, chó mẹ có thể xuất hiện các biểu hiện giống như “ốm nghén” như chán ăn, buồn nôn nhẹ. Đây là hiện tượng sinh lý bình thường và thường sẽ hết sau vài ngày. Nếu tình trạng kéo dài quá một tuần hoặc kèm theo uể oải, mất năng lượng, bạn nên đưa chó đi khám.
Việc bổ sung canxi trong thai kỳ không nên thực hiện nếu chó mẹ đang ăn khẩu phần đạt chuẩn. Việc bổ sung quá sớm có thể ức chế khả năng điều chỉnh nội tiết của cơ thể và dẫn đến nguy cơ sản giật sau sinh do rối loạn canxi máu. Chỉ bổ sung khi có chỉ định từ bác sĩ, đặc biệt là trong giai đoạn tiết sữa sau sinh.
Kiểm tra thai kỳ định kỳ
Từ ngày thứ 30 trở đi, bạn nên đưa chó mẹ đi khám thú y để kiểm tra tổng thể và xác định có thai hay không bằng xét nghiệm máu hoặc siêu âm. Việc này không chỉ giúp xác nhận thai kỳ mà còn đánh giá được số lượng, vị trí và tình trạng phát triển của thai nhi.
Từ khoảng ngày thứ 45, quá trình canxi hóa bộ xương thai nhi bắt đầu, và lúc này chụp X-quang có thể giúp đếm chính xác số lượng chó con để chuẩn bị cho ngày sinh. Biết trước số lượng con sẽ giúp bạn nhận biết lúc nào chó mẹ đã sinh xong hoàn toàn và không để sót thai.
Vận động và sinh hoạt
Tập thể dục nhẹ nhàng như đi dạo hàng ngày là rất quan trọng để chó mẹ duy trì thể trạng và hỗ trợ tuần hoàn. Tuy nhiên, bạn nên tránh huấn luyện cường độ cao, tham gia thi đấu hoặc cho tiếp xúc với nhiều chó khác, vì điều đó có thể gây stress và làm tăng nguy cơ biến chứng.
Trong ba tuần cuối của thai kỳ, chó mẹ nên được cách ly hoàn toàn khỏi các chó khác trong nhà và không nên đi dạo ngoài công cộng. Giai đoạn này là lúc hệ miễn dịch của mẹ giảm mạnh và chó con chưa chào đời có thể bị ảnh hưởng nếu mẹ nhiễm bệnh. Việc cách ly giúp ngăn ngừa các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như virus Herpes chó – một bệnh có thể gây sẩy thai, sinh non hoặc tử vong hàng loạt ở chó sơ sinh.
Vấn đề tiêm ngừa
Tuyệt đối không nên tiêm vaccine trong thai kỳ, vì một số thành phần trong vaccine có thể ảnh hưởng đến bào thai. Thời điểm tiêm lý tưởng là trước khi chó được phối giống. Lúc này, kháng thể trong máu của chó mẹ đạt đỉnh và sẽ được truyền cho chó con thông qua sữa non – giúp con có miễn dịch thụ động trong những tuần đầu tiên sau sinh.
Kiểm soát ký sinh trùng
Bạn vẫn có thể sử dụng thuốc phòng ngừa giun tim trong thai kỳ, nhưng phải chọn sản phẩm đã được kiểm nghiệm là an toàn cho chó mang thai. Đối với thuốc trị ve, rận và giun sán, bạn nên trao đổi kỹ với bác sĩ thú y để chọn loại phù hợp. Giun tròn có thể truyền từ mẹ sang con qua nhau thai, trong khi giun móc có thể lây qua sữa mẹ. Việc xử lý giun sớm và đúng cách sẽ giúp ngăn lây nhiễm kép cho cả mẹ và con.
Ngăn ngừa nhiễm Herpes ở chó
Virus Herpes ở chó tuy chỉ gây cảm nhẹ ở chó trưởng thành nhưng có thể gây sẩy thai, sinh non hoặc chết lưu toàn bộ bầy con. Cách phòng tốt nhất là cách ly tuyệt đối chó mẹ trong ba tuần trước sinh và ba tuần sau sinh, không để tiếp xúc với bất kỳ chó lạ nào – kể cả chó trong nhà.
Chuẩn bị cho ngày sinh
Từ khoảng ngày thứ 45, bạn nên đưa chó đi chụp X-quang để xác định số lượng chó con trong bụng. Việc biết trước số con sẽ giúp bạn phát hiện nếu chó mẹ gặp biến chứng sinh hoặc sót thai. Từ thời điểm này, nên bắt đầu chuẩn bị khu vực sinh con sạch sẽ, yên tĩnh và kín đáo, tránh tiếng ồn và sự xáo trộn.
Dấu hiệu chuyển dạ và khi nào cần can thiệp
Việc sinh nở ở chó nhìn chung là tự nhiên, nhưng bạn vẫn cần biết cách nhận biết chuyển dạ và khi nào cần gọi bác sĩ thú y. Dấu hiệu sắp sinh gồm giảm ăn, tìm chỗ làm ổ, bồn chồn, rên rỉ, nhiệt độ hậu môn giảm nhẹ. Khi nước ối vỡ mà sau 30–60 phút không thấy chó con ra, bạn cần gọi bác sĩ ngay vì có thể là dấu hiệu kẹt thai.
Chăm sóc chó mang thai không chỉ là cung cấp đủ thức ăn hay cho nghỉ ngơi nhiều hơn. Đó là cả một quá trình đồng hành từ dinh dưỡng, vận động, phòng bệnh đến kiểm tra định kỳ và chuẩn bị sinh. Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng, bạn sẽ giúp chó mẹ trải qua thai kỳ an toàn, khỏe mạnh và chào đón đàn con đáng yêu trong điều kiện tốt nhất.
