1. Tại sao cần chó giảm cân?
Béo phì là một trong những vấn đề sức khỏe phổ biến nhất ở chó hiện nay và có thể gây ra rất nhiều hệ lụy nguy hiểm nếu bỏ qua. Theo nghiên cứu, tỷ lệ chó thừa cân tại Mỹ dao động từ 23–53%, trong đó khoảng 5% là chó béo phì Veterinary PartnerWikipedia. Béo phì không chỉ làm giảm chất lượng cuộc sống mà còn khiến chó dễ mắc các bệnh như viêm khớp, tiểu đường, khó thở và rủi ro cao khi gây mê hoặc phẫu thuật.
Giảm cân khoa học sẽ giúp cải thiện tình trạng khớp xương, hô hấp, tuần hoàn, giảm nguy cơ mắc bệnh và kéo dài tuổi thọ. Hơn nữa, việc kiểm soát cân nặng đúng mức cũng giúp cải thiện chất lượng lông, hạn chế mùi cơ thể và gia tăng năng động ở chó.
2. Mục tiêu giảm cân hợp lý
Chuyên gia khuyến nghị nên đặt mục tiêu giảm 1–2% trọng lượng cơ thể mỗi tuần Veterinary Partner. Ví dụ, nếu chó nặng 20 kg, hãy đặt mục tiêu mất khoảng 200–400 g một tuần để đảm bảo giảm dần và lành mạnh. Giảm nhanh hơn có thể gây mất cơ, thiếu chất, suy nhược và những vấn đề chuyển hóa nghiêm trọng.
3. Xác định cân nặng lý tưởng và theo dõi định kỳ
Trước khi bắt đầu, bạn cần xác định rõ cân nặng mục tiêu cho chó dựa trên giống, chiều cao và tình trạng sức khỏe. Bác sĩ thú y sẽ giúp xác định chỉ số BCS (Body Condition Score) theo thang 9 điểm, từ đó đánh giá mức độ thừa cân hiện tại Veterinary Partner.
Khi đã có mục tiêu, bạn nên cân chó mỗi 2–4 tuần để theo dõi tiến trình. Nếu cân nặng không giảm hoặc giảm quá nhanh, hãy điều chỉnh khẩu phần hoặc hoạt động cho phù hợp. Việc giám sát giúp bạn kiểm soát kịp thời, đảm bảo sức khỏe chó mẹ không bị biến đổi đột ngột.
4. Điều chỉnh khẩu phần ăn
Giảm năng lượng nạp vào là yếu tố cốt lõi trong mọi chương trình giảm cân. Thông thường, bạn cần giảm khoảng 10–20% tổng năng lượng hiện tại để đạt mục tiêu giảm 1–2% trọng lượng/tuần.
Sử dụng các sản phẩm thức ăn dành riêng cho giảm cân (weight control diet) hoặc thức ăn năng lượng thấp (light diet) được hỗ trợ bởi bác sĩ thú y là lựa chọn tối ưu. Một số dòng thức ăn chuyên biệt kết hợp protein cao, chất xơ giúp chó no lâu hơn, giảm cảm giác đói và duy trì khối cơ.
Trong những tuần đầu, việc giảm khẩu phần nên thực hiện từ từ, tránh cắt giảm đột ngột. Ví dụ, nếu chó đang ăn 500 g/ngày, bạn có thể giảm xuống 450 g vào tuần đầu, sau đó quan sát tình trạng tiêu hóa, năng lượng và tình trạng cơ thể.
5. Tăng cường hoạt động thể chất
Việc giảm năng lượng phải đi kèm với tăng tiêu hao năng lượng. Đối với chó giảm cân, các hoạt động như đi dạo nhẹ nhàng hàng ngày, chơi tìm đồ chơi, bơi hoặc chạy bộ là những phương pháp hiệu quả. Mỗi ngày nên có ít nhất 30–60 phút vận động, nếu chó có bệnh lý khớp, cần điều chỉnh theo cấp độ và thời lượng phù hợp.
Lưu ý, quá trình giảm cân không nên kết hợp với huấn luyện nặng hoặc vận động mạnh gây tổn thương. Nếu chó có dấu hiệu mệt, khập khiễng, đau khớp, hãy giảm hoạt động và đưa đi kiểm tra.
6. Vai trò của thuốc hỗ trợ giảm cân
Hai loại thuốc đã từng được phê duyệt để hỗ trợ giảm cân ở chó là mitratapide (Yarvitan) và dirlotapide (Slentrol). Chúng hoạt động bằng cách giảm cảm giác thèm ăn và hấp thu chất béo. Tuy nhiên, cả hai đã bị thu hồi ở châu Âu do tác dụng phụ như buồn nôn, tiêu chảy và tăng nguy cơ tái tăng cân khi ngừng thuốc.
Tại Mỹ, dirlotapide (Slentrol) vẫn được cấp phép, nhưng việc sử dụng cần giám sát y tế chặt chẽ. Các thuốc này không phải là lựa chọn đầu tay – giảm cân an toàn vẫn dựa trên thay đổi khẩu phần và vận động.
7. Theo dõi y tế song song
Chó béo phì rất dễ mắc bệnh chuyển hóa, kháng insulin, tiểu đường, rối loạn lipid hoặc viêm túi mật. Vì vậy, trong quá trình giảm cân, bạn nên thực hiện xét nghiệm máu định kỳ (mức glucose, lipid, chức năng gan, thận). Nếu có bất cứ biểu hiện như hạ đường huyết, vàng da, nôn mửa, tiêu chảy hay sụt cân ngoài mong muốn thì cần đưa đi khám ngay.
Trong trường hợp chó mắc bệnh thứ phát như viêm ruột mãn tính, suy tụy (EPI), bác sĩ thú y sẽ hướng dẫn thêm liệu pháp điều trị chuyên biệt song song với liệu trình giảm cân
8. Duy trì cân nặng sau khi giảm
Giai đoạn giảm cân thành công là lúc dễ bị tái tăng cân nếu không duy trì chế độ ăn, vận động và kiểm tra định kỳ. Sau khi đạt mục tiêu, bạn nên giữ mức năng lượng thấp hơn trước đây khoảng 5–10%, và vẫn tiếp tục cân chó định kỳ hàng tháng. Khẩu phần cho giai đoạn duy trì cần cao hơn giai đoạn giảm cân nhẹ, vì lượng cơ thể cần duy trì, không phải giảm tiếp.
9. Liên hệ bác sĩ thú y khi nào?
Ngay cả trong quá trình giảm cân, nếu thấy chó có các dấu hiệu sau thì cần đưa đi khám ngay: mệt mỏi bất thường, hôn mê, co giật, tiêu chảy kéo dài, nôn nhiều hoặc sụt cân nhanh.
Bên cạnh đó, bạn cũng nên trao đổi với bác sĩ nếu cân nặng không giảm sau hai tháng dù đã dùng thức ăn chuyên biệt và hoạt động đều đặn. Có thể cần xem xét yếu tố bệnh lý nền hoặc điều chỉnh lại mục tiêu, phương pháp.
Giảm cân cho chó không chỉ là cắt khẩu phần hay bắt chúng vận động. Quá trình này đòi hỏi kế hoạch toàn diện, khoa học và sự giám sát chuyên môn. Việc xác định rõ cân nặng mục tiêu, điều chỉnh khẩu phần, tăng vận động phù hợp và theo dõi sức khỏe định kỳ chính là chìa khóa giúp cải thiện chất lượng cuộc sống và sức khỏe lâu dài cho chó.
