Không phải ai cũng biết rằng nhiều sản phẩm quen thuộc trong nhà như tinh dầu, thuốc xịt muỗi hay viên tẩy bồn cầu lại có thể gây ngộ độc nghiêm trọng cho thú cưng. Chó và mèo có hệ tiêu hóa, thần kinh và gan thận rất khác với con người – vì vậy, một số chất tưởng chừng “vô hại” với ta lại trở thành chất độc nguy hiểm với chúng.
Dưới đây là danh sách những vật dụng thường gây ngộ độc nhất cho chó mèo theo thống kê của ASPCA – Trung tâm Kiểm soát Ngộ độc Động vật Hoa Kỳ, cùng với những lưu ý để bảo vệ an toàn cho thú cưng trong ngôi nhà của bạn.
Nhóm 1: Các sản phẩm gia dụng thường dùng
1. Nước Javel (Bleach)
Đây là chất tẩy trắng cực mạnh, thường có trong nước lau sàn, dung dịch khử trùng. Nếu chó mèo liếm phải có thể gây bỏng miệng, nôn mửa, tiêu chảy, thậm chí tổn thương nội tạng.
2. Bột khử mùi thảm (Carpet fresheners)
Chất hóa học trong các sản phẩm khử mùi thảm dễ gây kích ứng da, mắt và phổi cho thú cưng nếu tiếp xúc thường xuyên hoặc hít phải.
3. Dung dịch giặt thảm (Carpet Shampoo)
Chứa nhiều chất hoạt động bề mặt mạnh và hóa chất dễ gây ngộ độc nếu thú cưng liếm hoặc tiếp xúc qua da chưa khô.
4. Tinh dầu (Essential oils)
Một số tinh dầu như tràm trà, bạc hà, cam chanh… rất độc với mèo, có thể gây run rẩy, hạ thân nhiệt, co giật, và tổn thương gan.
5. Giấy thơm/miếng làm mềm vải (Fabric softener sheets)
Thường chứa cationic detergent – có thể gây viêm miệng, nôn, chảy nước dãi nếu chó nhai phải.
6. Dung dịch làm sạch ron gạch (Grout cleaner)
Có tính axit hoặc kiềm mạnh, nếu nuốt hoặc tiếp xúc có thể gây bỏng miệng và hệ tiêu hóa.
7. Viên tẩy bồn cầu (Toilet cleaning tablets)
Khi rơi ra khỏi bồn cầu, thú cưng có thể chơi và nhai phải. Những viên này thường chứa hóa chất ăn mòn.
8. Giấm và nước (Vinegar and water)
Dù là sản phẩm thiên nhiên, nhưng nếu dùng không pha loãng hoặc với tần suất cao, có thể gây kích ứng da hoặc niêm mạc khi chó mèo liếm phải.
Nhóm 2: Thuốc và mỹ phẩm con người
9. Adderall (thuốc điều trị ADHD)
Rất nguy hiểm nếu chó mèo ăn phải, gây kích thích hệ thần kinh trung ương, run rẩy, tăng nhịp tim, tăng huyết áp.
10. Vaseline, Petroleum Jelly
Gây tiêu chảy, nôn mửa nếu chó liếm nhiều. Không độc mạnh nhưng có thể dẫn đến tắc ruột nếu nuốt lượng lớn.
11. Aspirin (kể cả loại dành cho trẻ em)
Có thể gây loét dạ dày, xuất huyết tiêu hóa, suy gan hoặc thận nếu dùng sai liều.
12. Xà phòng và sữa rửa mặt (Bar soap, face wash)
Hầu hết sản phẩm này không gây chết người, nhưng có thể gây tiêu chảy và nôn kéo dài ở chó mèo.
13. Kẹo ngậm thơm miệng có Xylitol
Xylitol là chất thay thế đường cực kỳ độc với chó. Ngay cả một viên cũng có thể làm tụt đường huyết nghiêm trọng, dẫn đến co giật và tử vong.
14. Thuốc lá và miếng dán nicotine
Chứa nicotin – chất cực độc, gây run, loạn nhịp tim, nôn, thở nhanh và tử vong nhanh nếu không xử lý kịp.
15. Ibuprofen, Naproxen
Các thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs) này gây loét dạ dày, suy gan thận nghiêm trọng nếu dùng cho chó mèo.
16. Kaopectate, Pepto Bismol (thuốc tiêu hóa)
Một số dạng chứa aspirin – gây nguy hiểm cho vật nuôi, đặc biệt là mèo rất nhạy cảm với salicylate.
17. Thuốc xịt muỗi DEET
Nếu bôi lên người và để chó mèo liếm phải, DEET có thể gây rối loạn thần kinh, chảy nước dãi, run và mờ mắt.
18. Pseudoephedrine (thuốc trị nghẹt mũi)
Có trong nhiều loại thuốc cảm – rất độc với chó mèo. Có thể gây tăng huyết áp, co giật, loạn nhịp tim.
19. Sorbitol (trong kẹo không đường)
Thường gây tiêu chảy, nôn mửa nếu chó ăn phải với liều lớn.
20. Các loại kem/thuốc mỡ bôi ngoài da
Một số loại chứa steroid, thuốc kháng sinh, hoặc chất kích ứng – nguy hiểm nếu chó liếm hoặc mèo liếm lông có dính kem.
Cách xử lý khi thú cưng bị nhiễm độc
Nếu bạn nghi ngờ chó hoặc mèo của mình đã tiếp xúc hoặc nuốt phải bất kỳ sản phẩm nào trong danh sách trên, hãy:
- Không cố gây nôn nếu chưa có hướng dẫn của bác sĩ thú y.
- Gọi ngay đến trung tâm kiểm soát ngộ độc động vật như ASPCA (ở Mỹ: 1-888-426-4435, phí tư vấn ban đầu khoảng 100 USD).
- Đưa thú cưng đến phòng khám thú y gần nhất càng sớm càng tốt, mang theo bao bì của sản phẩm nghi gây độc.
Phòng tránh ngộ độc cho chó mèo trong nhà
- Để thuốc, mỹ phẩm và hóa chất gia dụng ở nơi cao, có nắp kín, ngoài tầm với.
- Không để chó mèo chơi với vật lạ, đặc biệt là viên tẩy, kẹo, xà phòng.
- Kiểm tra kỹ thành phần trước khi dùng bất kỳ sản phẩm nào gần thú cưng.
- Không tự ý cho thú cưng uống thuốc người.
- Khi sử dụng tinh dầu, đảm bảo không có mèo trong khu vực, và thông gió tốt.
Ngộ độc thú cưng là tình huống khẩn cấp, có thể xảy ra bất kỳ lúc nào nếu bạn chủ quan với các vật dụng quen thuộc trong nhà. Việc nhận biết và loại bỏ các nguy cơ này chính là bước đầu tiên để đảm bảo chó mèo luôn khỏe mạnh và an toàn. Hãy luôn đọc kỹ thành phần sản phẩm, hỏi ý kiến bác sĩ thú y và chuẩn bị sẵn thông tin liên lạc của trung tâm chống độc động vật để phản ứng nhanh khi cần.
